Veiligheidsverificaties

Bij een veiligheidsverificatie onderzoeken politie en veiligheidsdiensten of iemand in een kritieke functie (zie lijst hieronder) kan uitoefenen of toegang kan krijgen tot vertrouwelijke informatie. Ze raadplegen bij dat onderzoek gegevens uit databanken. 

Onderstaande lijst (laatst aangepast op 1/03/2024) bevat een opsomming van de kritieke functies.

Opgelet! Deze lijst is nog niet officieel goedgekeurd en dient dus voorlopig als indicatie. De lijst bestaat uit vijf categorieën.

De beroepsvoorbeelden bij de vijf categorieën dienen als voorbeeld.

1. Functies met toegang tot informatie over lading of tot de lading zelf:

• Interne en externe bewakingsagenten
• Logistiek personeel actief in de havenfaciliteit
• Bedienden met toegang tot de ladingsgegevens
• Scheepsagenten en hun personeelsleden
• Havenarbeiders
• ICT-personeel dat toegang heeft tot de ladinggegevens

2. Functies met vrije toegang tot de havenfaciliteit zonder dat ze deel uitmaken van het personeel:

• Scheepsagenten en hun personeelsleden
• Vertegenwoordigers van werkgevers- of werknemersorganisaties
• Onderhoudstechnici die aan boord van zeeschepen gaan
• Personeelsleden van erkende organisaties (classificatiebureaus) of vlagstaten die aan boord van zeeschepen gaan

3. Functies met toegang tot persoonsgegevens van personeelsleden die vallen onder categorie 1 of 2:

• Personeelsdienst
• Vertegenwoordigers van werkgevers- of werknemersorganisaties
• Personeelsleden van overheidsdiensten die toegang hebben tot personeelsdossiers van personen die onder 1 of 2 vallen

4. Functies die beschikken over cruciale informatie over de werking van de haven en de havenfaciliteit te bekomen of over het gezag om deze te bekomen:

• Management van de haven of havenfaciliteit
• PFSO en de adjuncten
• Bouwkundig ingenieur en architecten die infrastructuur voor cruciale processen hebben ontworpen of gebouwd

5. Functies met de positie om het scheepvaartverkeer te manipuleren:

• Vessel Traffic Control
• Havenkapiteindiensten
• Loodsen

Er zijn twee soorten resultaten van veiligheidsverificatie: het veiligheidsadvies en de veiligheidsmachtiging. 

1. Een veiligheidsadvies gaat over de toelating tot bepaalde beroepen, gebouwen, evenementen en kritieke functies in het algemeen. Daarvoor is er een individuele toestemming nodig, waarbij onderzocht kan worden, tot vijf jaar terug, of iemand kan worden gelinkt aan een criminele organisatie, bendevorming, diefstal, drugsmisdrijven. Een positief veiligheidsadvies is maximum vijf jaar geldig. 
2. Een veiligheidsmachtiging gaat over toegang krijgen tot geclassificeerde informatie die vertrouwelijk tot zeer geheim kan zijn. Daarvoor wordt er in de plaats van vijf jaar, een onderzoek ingesteld dat tien jaar terug in de tijd gaat. Bij een veiligheidsmachtiging is een individuele toestemming niet voldoende. Voor een veiligheidsmachtiging van het niveau geheim moet de partner mee ondertekenen en voor een veiligheidsmachtiging van het niveau zeer geheim moeten alle inwonende meerderjarige gezinsleden mee ondertekenen. Daarnaast is er ook toestemming nodig van de meerderjarige gezinsleden. Een veiligheidsmachtiging is maximum vijf jaar geldig of tot u van werkgever verandert.

• Rijksregister
• Algemene Nationale Gegevensbank (ANG) Gerechtelijk
• Algemene Nationale Gegevensbank (ANG) Bestuurlijk
• Schengen (SIS 2)
• Interpol
• Penitentiaire gegevensdatabank’ (SIDIS)
• Gespecialiseerde Databank Terrorisme (KISS)
• Gemeenschappelijke Gegevensbank Foreign Terrorist Fighters (FTF) en haatpredikers (GGB)
• Centraal Strafregister (CJC)

Een veiligheidsverificatie is een manier om mensen die actief zijn in het criminele milieu te weren uit de haven. Corrupte contacten binnen logistieke bedrijven in de haven en scheepvaart blijken een grote zwakke plek te zijn in de bestrijding van de internationale drugshandel en het smokkelen van mensen en dieren.

Wie zich niet bezighoudt met criminele activiteiten, drugs, radicalisme en extremisme heeft weinig te vrezen. De veiligheidsverificaties komen er om de integere werknemers en de ondernemingen te beschermen.

Veiligheidsofficieren van bedrijven moeten nu al een veiligheidsverificatie ondergaan. Voor personen die een kritieke functie hebben, zullen de verplichte veiligheidsverifcaties in verschillende fases lopen.

In een eerste fase ligt de focus op havenfaciliteiten met een hoog risico op illegale praktijken, nieuwe werknemers en zaakvoerders en vertegenwoordigers van werknemers- en werkgeversorganisaties die vrije toegang hebben tot de haven en havenfaciliteiten.

De Federale Gerechtelijke Politie, de Veiligheid van de Staat en de militaire inlichtingendienst ADIV voeren de veiligheidsverificaties uit.

Er is een databank beschikbaar met alle veiligheidsverificaties om te vermijden dat iemand twee keer zou worden gescreend.

Bij een veiligheidsverificatie ligt de focus op drugsdelicten, bendevorming, smokkel... Het gaat dus niet om bijvoorbeeld verkeersovertredingen, burenruzies, slagen en verwondingen... De bedoeling is om mensen uit het criminele milieu of mensen die banden hebben met het criminele milieu buiten te houden.

Het onderzoek wordt uitgevoerd door de Federale Gerechtelijke Politie. Zij raadplegen daarvoor, voor al de arrondissementen dezelfde databanken.

Op die manier wordt een gelijklopende interpretatie en toepassing van de gegevens over alle havens en binnenwateren heen gewaarborgd. 

Ja, als u een kritieke functie hebt, dan bent u verplicht een veiligheidsverificatie te ondergaan. Dus als u een veiligheidsverificatie weigert, zal u niet langer in aanmerking komen om een kritieke functie uit te oefenen.

• De prijs voor een veiligheidsmachting is 150 tot 200 euro (afhankelijk van het niveau: vertrouwelijk-geheim-zeer geheim)
• De prijs voor een veiligheidsadvies is 60 euro.

De kostprijs van de veiligheidsverificatie wordt betaald door de werkgever.

Veiligheidsverificaties die aangevraagd worden door federale overheidsdiensten voor overheidspersoneel zijn gratis.

We proberen binnen de 7 werkdagen het resultaat mee te delen. Soms kan het tot 30 werkdagen duren.

Het resultaat van de veiligheidsverificatie deelt de FOD Mobiliteit en Vervoer mee aan u. Ook de veiligheidsofficier van het bedrijf waar u tewerkgesteld bent of zal worden, wordt op de hoogte gebracht.

Als er (onterecht) een negatief advies afgeleverd wordt, dan zal de betrokkene de redenen kennen én is er een beroepsmogelijkheid. Het beroep dient aangetekend te worden, verstuurd en gericht aan de griffie van het beroepsorgaan inzake veiligheidsmachtigingen, veiligheidsattesten en veiligheidsadviezen op volgend adres: Leuvenseweg 48 bus 5, 1000 Brussel.

Voor alle aanvullende informatie met betrekking tot de beroepsprocedure kan de eisende partij zich richten tot de griffie van het Beroepsorgaan op volgend telefoonnummer: 02 286 29 11.

Een positief veiligheidsadvies is geldig op het gehele Belgische grondgebied. Een positief veiligheidsadvies van een Antwerpse havenarbeider, zal nog steeds positief zijn als die in Zeebrugge of Gent gaat werken.

Er moet dus geen nieuwe veiligheidsverificatie aangevraagd worden als u op een andere terminal of in een andere haven gaat werken.

Ja, u moet ook als u niet de Belgische nationaliteit hebt een veiligheidsverificatie ondergaan. De uitkomst van de veiligheidsverificatie zal afhankelijk zijn van welke gegevens er beschikbaar zijn.

Het is bij wet voorzien dat de Belgische autoriteiten informatie kunnen opvragen bij andere landen. In het geval dat u in die landen uw woonplaats hebt/had of op doorreis bent/was.

Een positief veiligheidsadvies is een noodzakelijke voorwaarde om tewerkgesteld te zijn in een kritieke functie. Als er dus geen informatie beschikbaar is bij bepaalde landen, staat dat gelijk aan een negatief advies en kan u dus niet aan de slag gaan in een kritieke functie.

Het is aan de RVA (Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening) om te bepalen of u recht hebt op een werkloosheidsvergoeding bij een negatief veiligheidsadvies.

Alle personen in een kritieke functie moeten een veiligheidsverificatie ondergaan en een positief veiligheidsadvies bekomen. Natiebazen zullen dat zoals alle andere zelfstandigen zelf moeten aanvragen. Bij het interimpersoneel zal dat via de interimsector verlopen. Voor gelegenheidsarbeiders dan weer via de werkgeverorganisatie van de havenarbeiders.

De veiligheidsverificatie staat op zich los van de rechterlijke uitspraken. Als de motieven die gegeven werden bij een negatief veiligheidsadvies ontkracht worden door een vrijspraak, dan zal u tegen het negatief veiligheidsadvies beroep kunnen aantekenen. Het is dan aan de beroepsinstantie om zich daarover uit te spreken.

Een bedrijf moet een veiligheidsofficier hebben voor het aanvragen en beheren van veiligheidsverificaties voor het eigen bedrijf.

Een veiligheidsofficier heeft een veiligheidsmachtiging nodig.

• ADIV: Algemene Dienst Inlichtingen Veiligheid
• DIRCO: Directeur-coördinator Federale Politie
• FGP: Federale Gerechtelijke Politie
• LCMB: Lokaal Comité Maritieme Beveiliging
• NAMB: Nationale Autoriteit voor Maritieme Beveiliging
• NVO: Nationale Veiligheidsoverheid
• PFSO: Port Facility Security Officer – Beveiligingsverantwoordelijke van een havenfaciliteit
• PSO: Port Security Officer – havenkapitein
• RVA: Rijksdienst voor Arbeidsvoorzieningen
• VO: Veiligheidsofficier
• VSSE: Veiligheid van de staat